12.10.2018

Dziś jest Dzień Kolumba w Ameryce

Dzień Kolumba to święto obchodzone w wielu państwach Ameryki Południowej i Północnej oraz w Europie (w Hiszpanii i we Włoszech). Ma ono długie tradycje, a jego celem jest upamiętnienie odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba 12 października 1492 roku.

 
Dzień Kolumba - święto o długich tradycjach 

Oficjalnie Dzień Kolumba (Columbus Day) w USA uznano w XX wieku, choć jego tradycje sięgają XVIII wieku. Pierwsze obchody miały miejsce w 1792 roku w Nowym Jorku, czyli w 300. rocznicę odkrycia Ameryki. Kolejna okrągła rocznica tego historycznego wydarzenia w 1892 roku również była okazją do hucznego świętowania i wspominania postaci Kolumba. Święto w Stanach Zjednoczonych oficjalnie zostało jednak ogłoszone przez gubernatora stanu Kolorado Jesse F. McDonald w 1905 roku. Dwa lata później postanowiono, że będzie to dzień wolny od pracy. Natomiast na skalę ogólnonarodową ustanowiono je na mocy ustawy Kongresu podpisanej przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta w 1937 roku. W dużej mierze z inicjatywy katolickiej organizacji Rycerze Kolumba (Knights of Columbus) oraz przedsiębiorcy Generoso Pope, którzy intensywnie lobbowali w tej sprawie.Święto w Stanach Zjednoczonych obchodzone było 12 października, ale w 1970 roku przeniesiono je na drugi poniedziałek października. W tym czasie wiele firm, urzędów, banków czy szkół jest zamkniętych, choć zdarzają się wyjątki. Niektóre stany nie obchodzą Dnia Kolumba (np. Hawaje, Vermont, Oregon, Południowa Dakota), a nawet są w opozycji do całego kraju. Przykładem może być Vermont, gdzie organizuje się „Native American Day”, czyli święto rdzennych Amerykanów. Także wiele miast zdecydowało się na taki krok, jak choćby Berkeley, Denver czy Phoenix. Postać Kolumba wzbudza bowiem wiele kontrowersji, o czym więcej w dalszej części tekstu.

Obchody Columbus Day 

Columbus Day jest szczególną okazją do celebrowania dumy etnicznej przez Amerykanów włoskiego pochodzenia, choćby tych zamieszkujących dzielnicę zwaną „Little Italy” (Mała Italia) na Dolnym Manhattanie. W Nowym Jorku odbywa się tego dnia parada z udziałem sławnych przedstawicieli włosko-amerykańskiej społeczności. Wśród osób, które w przeszłości były zaangażowane w obchody znajdziemy takie sławy jak Sophia Loren, Luciano Pavarotti, Frank Sinatra, Rudolph Giuliani, Joe Di Maggio, Tony Bennett czy Paul Sorvino. Parada z okazji Dnia Kolumba w stolicy całego świata jest największą, ale nie najstarszą. To miano przysługuje pochodom w San Francisco. Pomysłodawcą był Nicola Larco w 1868 roku.

Podczas święta organizowane są jarmarki z włoskim jedzeniem, pikniki, festyny. Parady z okazji Dnia Kolumba są także okazją do zobaczenia wielu ciekawych stroi z epoki, w której żył odkrywca. W bibliotece kongresu można natomiast wziąć udział w wirtualnej podróży Kolumba. Atrakcją jest też przygotowanie obiadu bazującego na tradycyjnym marynarskim wikcie z XV wieku.

Dzień Kolumba obchodzony jest także w innych państwach. Są to m. in.:
- Día de la Hisaza i Fiesta Nacional w Hiszpanii.
- Día de las Américas (Dzień Ameryki) w Belize i Urugwaju.
- Día del Respeto a la Diversidad Cultural (Dzień Różnorodności Kulturowej) w Argentynie.
- Giornata Nazionale di Cristoforo Colombo lub Festa Nazionale di Cristoforo Colombo we Włoszech i włoskich dzielnicach na całym świecie.

O Kolumbie i jego historycznym odkryciu 

Kolumb urodził się w Genui w 1451 roku pomiędzy 25 sierpnia a 31 października. W młodości pracował w banku, zarówno w rodzinnym mieście, jak i w Portugalii. Dzięki tej profesji miał okazję żeglować w celach handlowych. Praktyka morska, studiowanie literatury i map oraz fascynacja morskimi legendami sprawiły, że sam zaczął marzyć o dalekomorskich wyprawach i odkrywaniu nowych lądów. Uważał, że jest w stanie dotrzeć do Azji. Początkowo bezskutecznie próbował zorganizować ekspedycje, nikt nie chciał bowiem ponieść kosztów takiego ryzykownego przedsięwzięcia. W końcu zaufała mu Królowa Kastylii Izabela I i sfinansowała wyprawę.

Krzysztof Kolumb dostał do dyspozycji trzy świetnie wyposażone statki - Pintę, Ninę i Santa Marię. Mimo to, jego wyprawa przez długi czas nie przynosiła żadnych efektów, a część załogi zwątpiła w powodzenie misji. Kolumb wierzył jednak do końca, i jak pokazuje historia miał rację.12 października o drugiej nad ranem jeden z marynarzy dostrzegł ląd. Wyprawa wylądowała prawdopodobnie na Wyspie Watlinga niewielkiej wyspie grupy Bahama. Podróżnik sądził jednak, że odkryty ląd to Indie, nazwał nawet tubylczą ludność Indianami. Kolumb następnie obrał nowy kurs na południowy zachód i 28 października odkrył Kubę, a 6 grudnia Haiti. Te odkrycia przyniosły mu ogromny splendor i gdy organizował drugą wyprawę, chętnych było więcej niż miejsc. O ile w przypadku pierwszej wyprawy miał trudności, by znaleźć 90 uczestników, to w przypadku drugiej załoga wynosiła około 2000 osób i kilkanaście statków. Kolejne wyprawy także przyniosły sukces: Kolumb dopłynął do Dominikany, Jamajki, państw Ameryki Południowej, Trinidadu i wschodniego wybrzeża Ameryki Centralnej.

Dopiero po śmierci Kolumba dokładnie opisano Nowy Świat. Zrobił to Amerigo Vespucci, od niego pochodzi nazwa Ameryka.

Kontrowersyjny Kolumb 

Postać Krzysztofa Kolumba nie od dziś budzi kontrowersje. Poddawane w wątpliwość jest nawet to, że był pierwszym odkrywcą Nowego Świata. Według niektórych historyków, około 500 lat przed Kolumbem do Ameryki dotarł wiking Leif Ericson. Gdyby Kolumb żył, byłoby to jednak jego najmniejsze zmartwienie. Żeglarz uważany przez wielu za bohatera, na zdobytych wyspach wraz z załogą traktował ludzi w okrutny sposób – zmuszał do niewolniczej pracy, mordował, a nieletnie indiańskie dziewczynki wykorzystywał seksualnie. Trzeba też pamiętać, że przybysze z Europy przywieźli choroby zakaźne, w tym ospę i grypę. W związku z tym święto ma wielu przeciwników, zwłaszcza wśród ludności rdzennych Amerykanów. Dlatego właśnie w niektórych stanach święto ma zgoła inny charakter, a Indianie przypominają w Dniu Kolumba o kolonialnym podboju i zniewoleniu ich przez białych imperialistów