Gdynia ;)

Gdynia – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Gdańskim i Pojezierzu Wschodniopomorskim.
Wchodzi w skład Trójmiasta (wraz z Gdańskiem i Sopotem), jest zatem jednym z miast centralnych aglomeracji Trójmiasta. Wieś klasztoru kartuzów w Kartuzach w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku. Prawa miejskie Gdynia uzyskała 4 marca 1926. Impulsem do rozwoju miasta była budowa portu, który powstał w celu zapewnienia Polsce dostępu do morskich szlaków i bazy marynarki wojennej wobec niepewnej sytuacji w Wolnym Mieście Gdańsku. Szybki napływ ludności i dynamiczny rozwój portu sprawiły, że w ciągu kilkunastu lat po nadaniu praw miejskich Gdynia ze wsi rybackiej przekształciła się w miasto zamieszkane przez 127 tys. osób (1939).
Gdynia liczy 247 329 mieszkańców (30 czerwca 2016) i zajmuje 135,14 km² (2012). Jest największym polskim miastem niebędącym miastem wojewódzkim.

Środowisko naturalne

Dom Żeglarza Polskiego zbudowany w 1937 roku stanowi kwintesencję modernizmu charakterystycznego dla przedwojennej Gdyni

Graniczy z powiatami ziemskimi: kartuskim, puckim, wejherowskim i powiatami grodzkimi: Gdańsk oraz Sopot. Przez miasto płyną małe rzeki: Kacza oraz Chylonka. Gdynia znajduje się na 2 miejscu pod względem ludności w województwie pomorskim, a 12 pod względem ludności i 16 pod względem wielkości w Polsce. Powierzchnia miasta wynosi 135,14 km². Najniżej położonym miejscem jest tafla wody Zatoki Gdańskiej – 0 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie to Góra Donas o wysokości 205,7 m n.p.m.

Gdynia znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego między morskim a kontynentalnym, który modyfikowany jest pod wpływem bezpośredniego sąsiedztwa Morza Bałtyckiego. W zależności od pory roku morze podwyższa bądź obniża temperaturę powietrza w stosunku do głębi lądu, tzn. gdy temperatura morza jest wyższa niż powietrza to ogrzewa atmosferę, oddając ciepło i analogicznie na odwrót. Średnia temperatura w styczniu to −0,9 °C, a w lipcu to 17,2 °C, natomiast średnia roczna to 7,9 °C. Miasto jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Polsce, zwłaszcza w maju i czerwcu, gdy średnie nasłonecznienie wynosi 20,66 MJ/m². Także pod względem wilgotności wykazuje większe wartości, które w miesiącach zimowych wynoszą około 82%, natomiast najmniejsze wartości notuje się w czerwcu – 74%, a także występuje większa liczba dni mglistych. W okresie rocznym największy średni poziom dobowego zachmurzenia występuje w okresie od listopada do lutego, a najniższy – w maju i czerwcu. Upodabnia to Gdynię do warunków występujących w pozostałej, nizinnej części Polski. Pod względem opadów największe są w lipcu – 70 mm, a najmniejsze w marcu – 23 mm. Położenie w cieniu opadowym Pojezierza Pomorskiego powoduje, że suma roczna opadu atmosferycznego jest niższa o ok. 100 mm w stosunku do reszty kraju i wynosi 535 mm. Wiatry przeważnie wieją z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego, wykazując dużą zmienność kierunku i prędkości, a w okresie wiosennym szczególnie dostrzegalna jest cyrkulacja bryzowa. Ze względu na zróżnicowanie rzeźby terenu i występującego zabudowania wyróżnia się następujące obszary:

• mezoklimat Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat strefy krawędziowej Wysoczyzny Gdańskiej,
• mezoklimat wschodniego fragmentu Pradoliny Kaszubskiej.

Widok z Kamiennej Góry na Marinę Gdynia. Na dalszym planie Molo Południowe i Basen I Prezydenta, w głębi Mierzeja Helska.

Przemysł, gospodarka i finanse

Port Gdynia

Stocznia remontowa „ Nauta ”. Na pierwszym planie doki pływające

Centrum Kwiatkowskiego

Od początku istnienia Gdynia miała gospodarkę związaną z morzem. W czasach bycia wioską odnosiło się to do istnienia przystani rybackiej na Oksywiu. Gdy nadano osadzie prawa miejskie w 1926 na jej terenie istniał już od 6 lat port, który z czasem przejął rolę gospodarczego symbolu miasta. Wówczas był to jedyny liczący się port przeładunkowy i pasażerski w Polsce z uwagi na krótką linię brzegową w okresie międzywojennym oraz niemożność korzystania z portu w Gdańsku. Równocześnie w Gdyni rozwijał się przemysł stoczniowy. Od lat 90. XX w. w Gdyni rozwija się sektor finansowy i oddawane są do użytku biurowce firm z różnych branż. Od 2001 w Gdyni funkcjonuje Pomorski Park Naukowo-Technologiczny.

Gospodarka morska

W Gdyni znajduje się 2. pod względem przeładunków port morski w Polsce. Jego specjalizacją są przeładunki kontenerów. Mimo tego uchodzi on za najbardziej wszechstronny z portów na polskim wybrzeżu. Jest również głównym portem pasażerskim Trójmiasta.
Gdynia jest siedzibą wielu firm z branży gospodarki morskiej – stoczni (Stocznia Gdynia S.A., Stocznia Marynarki Wojennej S.A., Stocznia Remontowa „Nauta” S.A.), przedsiębiorstw powiązanych z funkcjonowaniem portu (Bałtycki Terminal Kontenerowy, Balticon Sp. z o.o., Gdynia Container Terminal S.A., Morski Terminal Masowy Sp. z o.o.), armatorów (Polskie Linie Oceaniczne), agencji żeglugowych, firm brokerskich, transportowych i spedycyjnych (C. Hartwig Gdynia S.A., ATC Cargo S.A., Chipolbrok S.A., Maersk Sp. z o.o. Mirtrans Sp. z o.o.), oraz wielu innych. Od kwietnia 2010 siedzibę w Gdyni ma polska spółka DNV – Det Norske Veritas. DNV Academy Gdynia to pierwsze Centrum Szkoleń w wirtualnej rzeczywistości dla branży morskiej.

Przemysł

W Gdyni siedziby mają zakłady przemysłu spożywczego (w tym przetwórstwa rybnego): Dalmor S.A., Wilbo S.A. Ponadto w mieście siedziby mają firmy z branży budowlanej (AB Inwestor, Hossa S.A., Allcon S.A., Ekolan S.A., Invest Komfort S.A., Mega S.A., MTM). Branżę elektroniczną reprezentuje producent sprzętu radiowego nadawczo-odbiorczego – Radmor S.A. (kiedyś Zakłady Radiowe Radmor S.A.). Spośród innych inwestorów w Gdyni zaistniał działający w branży telekomunikacyjnej Vector S.A., lokując w mieście swoje zakłady. Od 1997 działa także filia szwedzkiego koncernu Dellner Couplers AB, zajmującego się produkcją sprzęgów kolejowych i tramwajowych.

Usługi

W latach 90. XX w. w Gdyni obok istniejącego od początków miasta przemysłu portowo-stoczniowego zaczął się rozwijać sektor finansowy oraz nowoczesnych technologii. Mają tam siedziby spółki prowadzące działalność o charakterze bankowym (Nordea Bank S.A., oddziały i filie banku o zasięgu ogólnokrajowym), telekomunikacyjnym i informatycznym (Polkomtel S.A., Prokom Investments, Prokom Software S.A., Thomson Reuters, Misys). Branżę telewizji kablowej reprezentują Vectra S.A. oraz Multimedia Polska – dwie kolejne firmy, których siedzibą również jest Gdynia.

Handel

Miejska Hala Targowa przed remontem

W Gdyni znajduje się szereg centrów handlowych: Centrum Handlowe „Riviera” (poprzednia nazwa „Wzgórze”), Centrum Handlowe Kwiatkowskiego, Centrum Handlowe Szperk, Centrum Handlowe Witawa, Centrum Handlowe Batory, Dom Towarowy „Chylonia”, Trójmiejskie Centrum Handlowe „Klif” oraz zespół Miejskich Hal Targowych.

Komunikacja

Dworzec Główny

 Według projektu „Planu zabudowy gminy Gdynia” (Bebaungsplan der Gemeinde Gdingen) Hermanna z 1913 Drogą Oksywską (obecnie ul. Świętojańska) miał jeździć tramwaj konny. Początki komunikacji miejskiej w Gdyni sięgają 1927 roku, kiedy to uruchomiono pierwszą linię autobusową z placu Kaszubskiego na Oksywie. Współcześnie transport miejski organizowany jest przez samorząd, natomiast wykonują go wyłaniane w przetargach spółki komunalne i prywatne. Ponadto w Gdyni znajduje się stacja kolejowa Gdynia Główna, na której zatrzymują się pociągi SKM oraz dalekobieżne. Gdynia jest połączona z Warszawą (przez Sopot i Gdańsk) linią kolejową E65.

Komunikacja morska

Obiekty przystosowane dla jednostek pływających w Gdyni:

• port Gdynia
  • terminal promowy Stena Line
• przystań morska „Dalmor”
• przystań morska „Żegluga Gdańska”
• przystań morska „Marina Gdynia” – Basen Jachtowy im. M. Zaruskiego 54°31′02″N 18°33′09″E
• przystań morska „Gdynia-Oksywie” przy osiedlu Osada Rybacka 54°33′33″N 18°33′09″E
• przystań morska „Gdynia-Obłuże” przy osiedlu Kolonia Rybacka 54°34′15″N 18°32′58″E         
•  

  Turystyka

  
  
  Molo w Orłowie
  
  
  „Dar Pomorza”
  
  
  Hotel Mercure Gdynia
  
  
  Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego
  Gdynia posiada rozległe nadmorskie tereny spacerowe. Zalicza się do nich Molo Południowe, będące przedłużeniem Skweru Kościuszki – cumują tam jednostki muzealne – niszczyciel „ORP Błyskawica” oraz żaglowiec „Dar Pomorza”. Na Molu Południowym znajduje się także Akwarium Gdyńskie, a do Helu, Gdańska, Sopotu i Kaliningradu pływają z niego statki białej floty. W gdyńskiej marinie prowadzone są szkolenia żeglarskie, można także czarterować jachty. Trasy spacerowe mieszkańców to Bulwar Nadmorski oraz kilka kilometrów piaszczystych plaż, które ciągną się do Sopotu i dalej do Gdańska. Dostępny jest również port – przy Nabrzeżu Francuskim, gdzie stawały polskie transatlantyki, w sezonie cumują duże wycieczkowce. Okolice Kapitanatu Portu są dostępne dla każdego. Z Nabrzeża Pilotowego można obserwować wchodzące i wychodzące statki oraz rzucić okiem na port wojenny Gdynia. Panoramę miasta podziwiać można z Kamiennej Góry, willowo - parkowej dzielnicy Gdyni. W północnej części miasta – w dzielnicy Babie Doły, ok. 300 m. od brzegu, znajdują się ruiny niemieckiej tor pedowni (druga tor pedownia na Oksywiu należy do Marynarki Wojennej). Gdynia jest skomunikowana z resztą Trójmiasta – kolejką SKM z Gdyni Głównej jedzie się do Sopotu 14 minut, a do Gdańska 35 minut. Jako jedno z 4 polskich miast posiada sieć trolejbusową. W 2013 przy ul. Świętojańskiej kosztem 8 mln zł powstał infobox - budynek składający się z 3 kontenerów, z makietą miasta o rozmiarach 8 x 4 m, miejscem zabaw dla dzieci, centrum informacji kulturalnej oraz 22-metrową wieżą widokową z panoramiczną windą.
  W Gdyni nad morzem wyznaczono 4 strzeżone letnie kąpieliska: Gdynia Śródmieście, Gdynia Redłowo, Gdynia Orłowo, Gdynia Babie Doły
  W administracyjnych granicach Gdyni, jak i wokół miasta znajdują się lasy i tereny zielone oraz pagórkowaty krajobraz, będący pozostałością polodowcowej pradoliny.
  

  Hotele

  Baza hotelowa miasta Gdyni w 2015 składała się z 2 obiektów czterogwiazdkowych (Hotel Courtyard by Marriott, Hotel Nadmorski), 7 obiektów trzygwiazdkowych (Hotel Kuracyjny, Hotel Willa Lubicz, Hotel Mercure Gdynia, Hotel Blick, Hotel Hotton, Hotel Neptun, Hotel Różany Gaj), 4 obiektów dwugwiazdkowych (Hotel Antares, Hotel Dom Marynarza, Hotel Morski, Hotel Witomino) oraz obiektów nieskategoryzowanych (Quadrille Conference & SPA, Dworek Mitro, Villa Gdynia, itp).
  

  Szlaki

  Szlak Trójmiejski (45,9 km): Gdynia Dworzec PKP – Gdańsk Dworzec PKP
  Szlak Wejherowski (55 km): Sopot Kamienny Potok SKM – Wejherowo Dworzec PKP
  Szlak Zagórskiej Strugi (56 km): Gdynia Wzgórze Św. Maksymiliana SKM – Wejherowo Dworzec PKP
  Szlak Źródło Marii (10,5 km): Gdynia Wielki Kack – Gdańsk Osowa PKP      
• 
  

  Przyroda

  Parki i rezerwaty

  Trójmiejski Park Krajobrazowy

  Został utworzony w 1979. Jego ogólna powierzchnia wynosi 20 104 ha. Park obejmuje część wysoczyzny morenowej wraz z jej strefą krawędziową, w obrębie której występują liczne rozcięcia erozyjne z bardzo atrakcyjnymi geomorfologicznie i krajobrazowo dolinami. Występującymi najczęściej zbiorowiskami roślinności są fitocenozy lasów bukowo - dębowych, bukowych i grądowych, w dnach rozcięć spotyka się lasy łęgowe olszowo – jesionowe. Na terenie Parku w granicach administracyjnych Gdyni znajdują się dwa rezerwaty przyrody i kilkanaście pomników przyrody. Położenie Parku i nagromadzenie w nim obiektów przyrodniczych czyni go jednym z najbardziej interesujących rejonów dla badań przyrodniczych i ochrony środowiska.

   

  Rezerwat Kępa Redłowska

  Stanowi utworzony w 1938 rezerwat krajobrazowy o powierzchni 118,16 ha. Położony w granicach administracyjnych Gdyni, między Orłowem a Kamienną Górą. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych lasów bukowych oraz stanowisk jarzęba szwedzkiego i rokitnika zwyczajnego. Rezerwat daje możliwość obserwacji panoramy Gdyni oraz procesów abrazji morskiej. Jest to pierwszy rezerwat utworzony w województwie gdańskim i jeden z najstarszych w Polsce.

   

  Rezerwat przyrody Kacze Łęgi

  Jest to rezerwat leśno – florystyczny o powierzchni 8,97 ha utworzony w 1983, leżący w dolinie rzeki Kaczej. Obejmuje odcinek potoku z niewielkim dopływem oraz dobrze zachowany fragment lasu łęgowego z okazałym drzewostanem i wieloma drzewami pomnikowymi. Rezerwat chroni pozostałość dawnej szaty roślinnej dolin rzecznych (łęg wiązowy) w formie typowej dla roślinności dna dolin niewielkich rzek.

   

  Rezerwat Cisowa

  Rezerwat leśny o powierzchni 24,76 ha, utworzony w 1983 w celu zachowania fragmentów buczyny i łęgu jesionowo – olszowego oraz stanowisk roślin chronionych i rzadkich.

  Klify

  
  
  Klif Orłowski
  Strukturami przyrodniczymi występującymi tylko w strefie nadmorskiej, a także najbardziej naturalnymi miejscami pierwotnymi są klify. Warunki siedliskowe spowodowały wykształcenie fitocenoz z wieloma gatunkami roślin rzadkich i chronionych. Klify aktywne, w szczególności Klif Orłowski, stanowią naoczne źródło wiedzy geologicznej. Zarówno klify aktywne, jak i martwe posiadają walory krajobrazowe, co może je kwalifikować do ochrony także jako zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Klif Redłowski ma wysokość 60 m.
  

  Miasto – ogród Kamienna Góra

  Zespół obejmuje obszar Kamiennej Góry, na który składają się park „Kamienna Góra”, skarpy klifów od strony Zatoki oraz dzielnica domów jednorodzinnych – rezydencji pochodzących głównie z okresu międzywojennego. Na terenach zielonych występują fragmenty naturalnych drzewostanów porastających klify i niektóre fragmenty zboczy. Wśród drzew dominują buki, klony, często spotyka się dęby, czereśnie, jarzębiny i graby. Licznie występują drzewa i krzewy gatunków i odmian ozdobnych, np. klon jesionolistny, cypryśniki, żywotniki, cisy i jałowce. Wśród terenów zielonych duże obszary zajmują skwery i zieleńce. Ten fragment Gdyni zaliczany jest do dobrze zagospodarowanych.
  

  Zespół dworsko-parkowy

  Znajduje się przy ul. Folwarcznej 2 w Orłowie. Drzewostan tworzą w nim głównie drzewa rodzime jak: buki, klony, graby, olsze, wierzby, cisy i topole, a z gatunków obcych występują między innymi kasztanowce, daglezje i grochodrzewy. Na jego terenie znajdują się dwa pomniki przyrody (kasztanowce) oraz wiele drzew o rozmiarach drzew pomnikowych (np. buk o średnicy 135 cm.).
  

  Zespół dworsko-parkowy Kolibki

  
  
  Stajnie w Kolibkach
  Umiejscowiony jest przy al. Zwycięstwa 291 (Orłowo – Kolibki). W skład jego wchodzą – zespół budynków i tzw. „Park Marysieńki”. Obecnie jest tam szkółka jeździecka. Wśród drzew występujących na tym terenie dominują gatunki rodzimego pochodzenia (klon zwyczajny, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, klon, jawor) z niewielką domieszką drzew obcych (np. kasztanowiec). We wschodniej części parku występuje także bardzo stary jesion wyniosły, posiadający rozmiary drzewa pomnikowego (średnica 173 cm).
  

  Skwer Plymouth

  Położony jest u zbiegu Ulicy Świętojańskiej i Alei Piłsudskiego, naprzeciwko gmachu Urzędu Miasta. Nazwę zawdzięcza jednemu z siostrzanych miast – brytyjskiemu Plymouth. W nawiązaniu do nazwy skweru w jego krajobraz wkomponowane zostały żonkile sprowadzone z Anglii oraz charakterystyczna brytyjska budka telefoniczna.
  

  Park Rady Europy

  
  
  Park Rady Europy
  Jest to obszar zieleni położony między Teatrem Muzycznym a Skwerem Kościuszki, nieopodal Hotelu Gdynia. Łączy on miasto z Bulwarem Nadmorskim i miejską plażą.
  

  Architektura

  
  

  
  
  Fontanna między Skwerem Kościuszki a Molem Południowym, w tle budynki Sea Towers
  Gdynia jako miasto powstałe dopiero w okresie międzywojennym jest pozbawiona stylów architektonicznych cechujących starsze miasta. Zbudowana w stylu modernizmu była nazywana białym miastem. W czasie działań wojennych zabudowa nie uległa poważniejszym zniszczeniom, dzięki czemu zachowało się historyczne Śródmieście. W latach 70. i 80. XX w. zaczęły się pojawiać budynki z wielkiej płyty. Na obszarze Gdyni znajduje się również kilka wieżowców, m.in. zespół Sea Towers.
  
    Hala Sportowo-Widowiskowa Gdynia
  
    Narodowy Stadion Rugby