16.05.2018r.

Przysłowia na dziś:

„Kiedy w maju wiatr z północy, ma się u nas zimno w nocy”

„Gdy wiatr w maju z południa wieje, wkrótce deszcz poleje”

 Cytat dnia:

„Pier­wsze wes­tchnienie miłości to os­tatnie wes­tchnienie rozumu.” -  Kornel Makuszyński 

Święto Straży Granicznej – polskie święto obchodzone 16 maja na mocy ustawy o Straży Granicznej, ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 21 lipca 1995, upamiętniające dzień rozpoczęcia służby nowo utworzonej formacji, tj. dzień 16 maja 1991 roku. Dzień ten nie jest dniem wolnym od pracy.

Historia

W przeszłości Straż Graniczna, wywodząca się z formacji granicznych powstałych po I wojnie światowej w 1919, obchodziła swoje święto w dniu Narodowego Święta Niepodległości, tj. 11 listopada. Do dzisiejszego dnia wręczane są w tym dniu odznaczenia dla zasłużonych w służbie. Po II wojnie światowej, SG wchodząca w skład Wojsk Ochrony Pogranicza świętowała dzień 12 października w rocznicę bitwy pod Lenino, czyli w dniu oficjalnie uznawanym jako Dzień Wojska Polskiego. Oprócz tego Wojska Ochrony Pogranicza miały osobne święto w dniu 10 czerwca, związane z obsadzeniem granicy zachodniej na Odrze i Nysie Łużyckiej przez wydzielone związki taktyczne 2 armii Wojska Polskiego (WOP sformowano dopiero 3 miesiące później, tj, 13 września 1945).

 Straż Graniczna (SG) – jednolita, umundurowana i uzbrojona formacja wykonująca zadania związane z ochroną granicy państwowej i kontrolą ruchu granicznego w Rzeczypospolitej Polskiej. Jest organem ścigania. Komendant Główny Straży Granicznej jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach ochrony granicy państwowej. Nadzór nad formacją sprawuje minister właściwy ds. wewnętrznych. 

Struktura Straży Granicznej

• Komenda Główna Straży Granicznej
  • Komendant Główny Straży Granicznej: gen. bryg. SG Tomasz Praga
  • Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej: gen. bryg. SG Jacek Bajger
  • Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. logistycznych: płk SG Wioleta Gorzkowska
  • p.o. Zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej ds. granicznych: płk SG Grzegorz Niemiec

W skład struktur oddziałów Straży Granicznej wchodzą placówki SG oraz dywizjony SG (te ostatnie występują jedynie w Morskim OSG).

• Ośrodki szkolenia:
  • Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie;
  • Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie;
  • Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu.

Archiwum Straży Granicznej mieści się w Szczecinie.

Wyposażenie i infrastruktura

• pojazdy obserwacyjne przeznaczone do patrolowania terenu, wykrywania i rozpoznawania obiektów, rejestracji na taśmie wideo wyników prowadzonej obserwacji i określania współrzędnych położenia obiektu, wyposażone w termowizor i noktowizor
• urządzenia do kontroli bagaży promieniami rentgena
• samochody terenowe typu Land Rover Defender, Mercedes G oraz Mitsubishi Pajero
• motocykle KTM LC 4E
• wszędołazy Honda TRX 300 FWX
• skutery śnieżne t. Scandic
• rowery
• pojazdy patrolowe typu Segway
• okręty pełnomorskie projektu SKS-40 – „Kaper-1”, „Kaper-2”
• okręty patrolowe p. 90 – „SG-142”, „SG-146”
• łodzie pontonowe p. SAR 1500 – „Strażnik 1”, „Strażnik 2”
• poduszkowce p. Griffon 2000TD – „SG–411”, „SG–412”
• łodzie hybrydowe p. Parker 900 Baltick Cabin – „SG–046”, „SG–047”
• jednostki interwencyjno-pościgowe p. IC 16M – „Strażnik 5”, „Strażnik 6”
• jachty p. Conrad 45/46 – „Karawela II”, „Galeon”
• motoszybowce: Stemme ASP S15,
• samoloty: PZL-104M Wilga 2000, PZL M28-05 Skytruck, PZL M-20 Mewa
• śmigłowce: PZL W-3 Sokół, PZL W-3 AM Anakonda, PZL Kania, PZL Mi-2
• cyfrowe centrale telefoniczne, centra radiowe i radiotelefony

Na terenach, które są trudno dostępne pojazdom mechanicznym, Straż Graniczna może pełnić także służbę na koniach.
W Morskim Oddziale SG (MOSG) od 2005 działa Zautomatyzowany System Radarowego Nadzoru (ZSRN) polskich obszarów morskich. Obejmuje on swoim zasięgiem wschodni odcinek morskiej granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Federacją Rosyjską (Obwód kaliningradzki), jest on zintegrowany z istniejącymi systemami radarowymi oraz systemami automatycznej identyfikacji statków (AIS, SWIBŻ). System ten umożliwia objęcie stałym nadzorem radiolokacyjnym morza na wschodnim odcinku granicy Polski oraz morskich wód wewnętrznych w Zatoce Gdańskiej i na Zalewie Wiślanym.

Uzbrojenie

Uzbrojenie Straży Granicznej określono w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 maja 2014. Zgodnie z nim na uzbrojenie SG składa się:

• broń palna: pistolety, rewolwery, broń gładkolufowa, pistolety maszynowe, karabinki, karabiny oraz karabiny maszynowe
• środki przymusu bezpośredniego: kajdanki, kaftany bezpieczeństwa, pasy obezwładniające, siatki obezwładniające, kaski zabezpieczające, pałki służbowe, psy służbowe, konie służbowe, pociski niepenetracyjne, chemiczne środki obezwładniające (w postaci: ręcznych miotaczy substancji obezwładniających, granatów łzawiących lub innych urządzeń przeznaczonych do miotania środków obezwładniających), przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, kolczatki drogowe i inne środki służące do zatrzymywania oraz unieruchamiania pojazdów mechanicznych, pojazdy służbowe, środki przeznaczone do pokonywania zamknięć i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe, środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających
• wyrzutnie siatek obezwładniających
• amunicja do broni palnej, kartridże do paralizatorów elektrycznych oraz naboje do wyrzutni siatek.

SG dysponuje bronią osobistą, np pistolet typu Walther P99, USP, Glock 17, jak i również pistolet maszynowy PM-98, czy też strzelba gładkolufowa Mossberg 500, karabin wyborowy SWD. Wycofuje się z użytku pistolety P-83, P-64. Od czasu wybuchu konfliktu na Ukrainie funkcjonariusze straży granicznej są sukcesywnie uzbrajani w wojskowe karabinki beryl i odbywają szkolenia z zakresu używania broni wojskowej.
Ponadto Zarząd Zabezpieczenia Działań Straży Granicznej ma na swoim wyposażeniu pistolety maszynowe BT MP5 i karabinki Colt Canada C7.

Umundurowanie

Funkcjonariusze Straży Granicznej noszą umundurowanie typu wojskowego, według wzorów używanych w Siłach Zbrojnych RP. Zależnie od jednostki organizacyjnej funkcjonariusze noszą ubiory wz. Wojsk Lądowych, wz. Sił Powietrznych i wz. Marynarki Wojennej.
Umundurowanie funkcjonariuszy Straży Granicznej składa się z czterech typów ubiorów^:

• służbowego - noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych, chyba że występuje konieczność występowania w innym typie ubioru
• wyjściowego - noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych wymagających wystąpień w ubiorze wyjściowym, podczas oficjalnych spotkań i uroczystych wystąpień, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w ubiorze galowym oraz podczas meldowania się przełożonemu po przybyciu do nowej jednostki organizacyjnej Straży Granicznej lub przed odejściem na inne stanowisko służbowe.
• galowego - noszony podczas uroczystości związanych z uczczeniem świąt państwowych oraz święta Straży Granicznej, podczas uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń, mianowania na stopień oraz promocji funkcjonariuszy, podczas innych ważnych uroczystości o charakterze służbowym oraz w czasie niektórych uroczystości o charakterze prywatnym.
• polowego - noszony podczas wykonywania obowiązków służbowych wymagających wystąpień w ubiorze polowym oraz podczas szkoleń i ćwiczeń w ośrodkach szkolenia Straży Granicznej lub oddziałach Straży Granicznej, jeżeli charakter wykonywanych czynności nie wymaga noszenia innego rodzaju ubioru. Umundurowanie polowe wykonane jest z tkaniny we wzorze maskującym pantera.

Nakryciem głowy do ubiorów: służbowego, wyjściowego i galowego jest czapka garnizonowa w kolorze zielonym z jasnozielonym otokiem i lamówką (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Wojsk Lądowych), w kolorze stalowym z czarnym otokiem (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Sił Powietrznych) lub w kolorze białym z czarnym otokiem (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Marynarki Wojennej).
Do umundurowania polowego funkcjonariusze noszą czapki typu kepi w kamuflażu pantera (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Wojsk Lądowych) lub berety (funkcjonariusze noszący ubiór wz. Sił Powietrznych i wz. Marynarki Wojennej).

Straż Graniczna w liczbach

Według danych przedstawionych przez Komendę Główną Straży Granicznej (16.05.2017) w formacji służy (pracuje) obecnie łącznie 14 800 funkcjonariuszy (w tym prawie ¼ stanowią kobiety) oraz prawie 3500 pracowników cywilnych.
Ponadto Straż Graniczna ma do dyspozycji: 549 motocykli, 205 quadów, 38 Schengenbusów, 58 skuterów śnieżnych, 219 psów służbowych różnych specjalności oraz 8 koni służbowych.
Powyższymi siłami i środkami Straż Graniczna ochrania 3511 km granicy (lądowej) oraz obsługuje 70 przejść granicznych, w tym 18 przejść lotniczych, 19 drogowych, 14 kolejowych, 1 rzeczne (z Białorusią) oraz 18 morskich przejść granicznych.

Ćwiczenia taktyczne w terenie

Na przełomie maja i czerwca 2013 Straż Graniczna w ramach ćwiczenia granicznego "Obława: Straż Graniczna" wzięła udział w programie Discovery Channel "Dorwać komandosa", w którym były komandos Navy SEAL, Joel Lambert, stanął przed zadaniem dotarcia do punktu docelowego swojej misji, nie dając się schwytać ścigającym go oddziałom.
Zgodnie z planem ćwiczenia, przyjęto hipotetyczną sytuację polegającą na dokonaniu przekroczenia granicy wbrew przepisom na kierunku do RP, na odcinku granicy państwowej ochranianej przez funkcjonariuszy SG w Stuposianach. Osobą, która rzekomo nielegalnie przekroczyła granicę RP, był właśnie Joel Lambert, bohater programu "Dorwać komandosa".
Odcinek zakończył się ujęciem komandosa, a tym samym sukcesem SG. W ćwiczeniu wzięli udział funkcjonariusze z placówek SG w Stuposianach, Ustrzykach Dolnych, Czarnej Górnej i Krościenku oraz Wydziału Zabezpieczenia Działań, Wydziału Koordynacji Działań i IV Wydziału Lotniczego ZG KGSG.

Korpusy i stopnie służbowe 

SG, mimo że jest formacją typu policyjnego, nosi umundurowanie typu wojskowego oraz używa stopni służbowych odpowiadających stopniom wojskowym SZ RP.

Regulacje prawne

Od kilku lat realizowany jest proces dostosowania systemu ochrony granicy do standardów wspólnotowych. Ramy prawne dla tego procesu, którego ostatecznym celem było uzyskanie przez Polskę członkostwa w grupie państw Schengen, określone zostały w aktach europejskich, takich jak Partnerstwo dla członkostwa i Stanowiska Negocjacyjne Komisji Europejskiej oraz akty krajowe – Narodowa Strategia Integracji, Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa, Stanowiska Negocjacyjne Rządu RP oraz Polska, Strategia Zintegrowanego Zarządzania Granicą.
Podstawowym wymogiem członkostwa w Unii Europejskiej było przyjęcie przez Polskę dorobku prawnego UE wraz z dorobkiem Schengen. W celu wypełnienia tych warunków w Komendzie Głównej Straży Granicznej opracowano Program zagospodarowania granicy państwowej na lata 2003-2005, zgodny ze Strategią Zintegrowanego Zarządzania Granicą.
Efektem działań dostosowawczych jest m.in. nowelizacja Ustawy o Straży Granicznej z 2001 roku, zwiększająca uprawnienia i zasięg działania SG.

  Flaga Straży Granicznej w Warszawie