Dziś jest Dzień Bociana Białego

Bocian dla Polaków jest szczególnym ptakiem. Stanowi nieodłączny element wiejskiego krajobrazu, ma swoje zaszczytne miejsce także w naszej kulturze. Dawniej za zabicie bociana groziła nawet kara śmierci. To pokazuje, jak bardzo ceniony był to ptak przez naszych przodków. Ponadto kojarzy się go z przyjemnymi chwilami, takimi jak narodziny dziecka czy nadejście wiosny. Nic dziwnego, że w kalendarzu świat nietypowych znalazło się miejsce na Dzień Bociana Białego.

Bocian nie bez powodu jest jednym z symboli Polski. Jesteśmy europejską ostoją bociana białego. Szacuje się, że gniazduje u nas około 50 000 par bocianów, więc co czwarty przedstawiciel tego gatunku jest naszym rodakiem. Bioróżnorodność, klimat i środowisko sprawiają, że kraj nad Wisłą to dobre miejsce do lęgu i chowu młodych piskląt. Bociany przybywają do strefy umiarkowanej z początkiem wiosny. Najpierw przylatują samce by rozpoznać teren, a dopiero później po kilku dniach samice. Bocian składa gniazdo najczęściej wokół osad ludzkich. Wykorzystuje w tym celu dachy domów, kominy, wieże kościelne, korony wysokich drzew czy słupy telefoniczne. Bociany wiją swoje gniazdo wysoko, ponieważ ze względu na wysmukłą sylwetkę trudno im budować się na niższych terenach. Jeśli w danym miejscu jest wystarczająco pokarmu, boćki wracają w nie wiele lat z rzędu. Gdy para osiądzie w swoim rodzinnym gnieździe może przystąpić do gniazdowania. Co ciekawe, gdy samica złoży jaja także samiec je wysiaduje.

Polskie bociany są pod ścisłą ochroną i należą do gatunków wymagających ochrony czynnej. Bocian biały figuruje w załączniku tzw. Dyrektywy ptasiej (Dyrektywa 2009/147/WE) dotyczącej ochrony dzikiego ptactwa, stając się w krajach członkowskich Unii Europejskiej przedmiotem ochrony w ramach programu Natura 2000.

W 2003 roku wskutek inicjatywy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura” powstał Dzień Bociana Białego. To święto, które jest narzędziem do popularyzacji wiedzy na temat życia bocianów, ich szczególnego miejsca w polskiej kulturze i krajobrazie i przede wszystkim uświadamiania na temat zagrożeń dla tego gatunku. W niektórych krajach Europy, w tym choćby w sąsiednich Niemczech, na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat jego populacja drastycznie się zmniejszyła. Podobnie we Francji, Szwajcarii czy Holandii. Tym bardziej warto więc nagłaśniać Dzień Bociana Białego.

W całym kraju w ramach obchodów odbywają się różne akcje, jak spotkania, festyny, prelekcje, przedstawienia, wystawy czy konkursy. W święto bociana organizatorzy chcą zwrócić uwagę na kilka kwestii. Choćby to, że bliskie sąsiedztwo bocianich gniazd sprzyja wzmożonemu zainteresowaniu okolicznych mieszkańców. Do organów ochrony przyrody wpływają zgłoszenia o zdarzeniach, które zagrażają stanowi gniazd. A przecież wystarczy uruchomić komputer i przez kamerę internetową podglądać życie bocianów.

Jedną z form ochrony bociana jest stawianie platform pod gniazda na słupach betonowych. Mają one zastąpić niebezpieczne miejsca, takie jak obumierające topole albo słupy elektroenergetyczne. Młode bociany uczące się latać często giną porażone prądem. Nawet starsze osobniki chętnie siadają na stacjach transformatorowych. Przy okazji święta zachęca się firmy energetyczne do stosowania bezpiecznych rozwiązań, np. izolowania przewodów lub przenoszenia rozłączników ze szczytu słupa pod przewody linii napowietrznej.

Inny przykład dotyczy pozostawionych na polach sznurków od snopowiązałek – ptaki zbierają je do gniazd, a te owijają się pisklętom wokół nóg i odcinają dopływ krwi. Dzień Bociana Białego to dobra okazja by uświadamiać rolników o tym zagrożeniu i zachęcać do zbierania sznurków z pola.

Rozwój rolnictwa przemysłowego, osuszanie terenów podmokłych czy zarastanie łąk wpływa na zanikanie legowisk i żerowisk bocianów. Wiele ptaków zatruwa się też środkami owadobójczymi lub ginie w czasie sianokosów pod urządzeniami tnącymi. Zagrożenie wiąże się więc jak zwykle w takich przypadkach z działalnością człowieka.

Żeby bociany mogły funkcjonować w naszym środowisku potrzebne jest utrzymanie i odtworzenie terenów, które stanowią atrakcyjne żerowiska. Są to np. żyzne łąki, obrzeża stawów, tereny zalewowe rzek. Tam znajdują pożywienie. Bocian biały jest mięsożercą, zjada owady, ryby, płazy, gady, małe ssaki i ptaki. Co ciekawe, popularny przesąd że te ptaki zajadają się żabami jest wyolbrzymiony. Owszem nie pogardzą ropuchą, ale zdecydowanie bardziej wolą pasikoniki, szarańczę i chrząszcze.


Czy wiesz, że bociany we śnie to zwiastun pomyślnych dni? Zobacz czego się spodziewać pod tym linkiem: https://www.senneo.net/sennik-duzy-bociany.html